Balkan Türkleri Derneği’nin Kongresi, Atatürk Kültür Sarayı’nda geniş katılımla gerçekleşti. Programa, eski TBMM Eski Başkanı Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Şentop’un yanı sıra Anayasa Komisyonu Başkanı ve Tokat Milletvekili Yusuf Beyazıt, Tokat Valisi Abdullah Köklü, Tokat Belediye Başkanı Mehmet Kemal Yazıcıoğlu, Tokat İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Ahmet Kayhan ve Tokat’ta yaşayan Rumeli Türkleri katıldı. Balkan şarkılarının seslendirildiği etkinlik, Prof. Dr. Mustafa Şentop’un konuşmasıyla devam etti.
Şentop, konuşmasında Balkanlardan yapılan büyük göçleri ve bunun Türkiye üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde ele aldı. 15. yüzyıldan itibaren Osmanlı’nın Balkanlar’dan Anadolu’ya büyük göçler gerçekleştirdiğini vurgulayan Şentop, “Balkanlar’dan sadece insanlar değil, aynı zamanda devletin merkezi kurumları da göç etti,” dedi. Ayrıca, Osmanlı’nın son döneminde, özellikle Balkan Savaşları sonrasında, devletin doğuya doğru taşınmasının temel sebeplerini anlattı.
Göçlerin, yalnızca fiziksel bir hareketlilikten ibaret olmadığını belirten Şentop, mübadele ve göçlerle birlikte, insanların acılarını ve hatıralarını geride bıraktığını ifade etti. Yunanistan’dan gelen küçük araştırmaların, bu dönemde yaşanan zor günlere dair birçok belgeye ışık tuttuğunu kaydetti. Şentop, bu hatıraların yeni nesillere aktarılmasının önemini vurguladı ve toplum hafızasının korunması gerektiğini söyledi.
Son olarak, Balkanlar ve Rumeli’nin Türkiye için sadece duygusal bağlarla değil, aynı zamanda tarihi sorumluluklarla da önemli olduğunu belirten Şentop, bu bölgeye yapılacak her türlü katkının hem maddi hem manevi açıdan büyük bir değer taşıdığını dile getirdi. Toplantının sonunda, Şentop’a Tokat’a dair özel bir hediye takdim edildi ve dernek üyeleri bir araya geldi.
Etkinlik, sivil toplum kuruluşlarının, kültürel mirasın yaşatılmasındaki rolüne dikkat çekerek son buldu.