Kan uyuşmazlığı, bir kişinin kendi kan grubu ve Rh faktörleri ile bir başka kişinin kan grubu ve Rh faktörlerinin farklılığından kaynaklanan bir durumdur. Bu durum, kan nakli yapılırken veya anne ve bebek arasındaki kan alışverişinde problemlere yol açabilir. Anne karnındaki bir bebekte kan uyuşmazlığı ciddi bir sağlık sorunu olabilir ve tedavi gerektirebilir. Kan uyuşmazlığı konusunda bilgi sahibi olmak çok önemlidir ve herkesin kendi kan grubunu ve Rh faktörlerini bilmek çok önemlidir. Bu sağlık sorununa karşı bilinçli olmak, sağlıklı bir yaşam sürdürmenin önemli bir parçasıdır.
Kan uyumsuzluğu nedir?
Kan uyumsuzluğu anne RH negatif, bebek RH pozitif durumunda oluşur. RH uyumsuzluğu olarak da bilinen kan uyumsuzluğu, gebelik sırasında anne kanına geçen, bebeğe ait RH pozitif kan hücrelerinin, annenin bağışıklık sistemini uyarması ile antikor üretimine başlamasını sağlamaktadır. Bu üretilen antikorlar bebeğin kan hücrelerini yabancı bir madde olarak algılar. Daha sonra, gelişmekte olan bebeğin kırmızı kan hücrelerini yok ederler. Kırmızı kan hücreleri parçalanmaya başlar ve bilirubin bu aşamada kanda yükselir. Yükselen bilirubin cilt ve gözlerde sararmalara neden olur. Şiddeti yapılan testlerden alınan sonuçlara göre belirlenir.
Evlilikte kan uyumsuzluğu
Son zamanlarda evlilik aşamasında olan bireylerin kan uyuşmazlığı olup olmadığının kontrolü, sağlık bakanlığı tarafından görevlendirilen hastaneler ve sağlık ocakları tarafından yürütülmektedir. Bu görevlendirilen kuruluşlar her sene hatırlatma olarak kan uyuşmazlığı tablosu yayımlar ve bilgilendirir. Doktorun, bebeklerin kan gruplarını öğrenmesi, ona göre tedavi ve takip takvimi oluşturması gerekmektedir. Doktor takibi kan uyuşmazlığı olduğu tespit edildikten sonra çok önemlidir. Bebeğin pozitif hücrelerinde bulunan alyuvarlara karşı annenin negatif alyuvarları antikor üretmeye başlayacaktır. Genelde ilk doğumdan sonra başlayan alyuvar antikor üretimi, ilk bebeğe zarar vermeyeceği öngörülmüştür. Ancak, ikinci doğumda bu konuya kesinlikle dikkat edilmesi tavsiye edilmiştir.
Hangi kan grupları arasında kan uyuşmazlığı olur?
Anne adayının kan grubunun negatif, bebek kan grubunun pozitif olduğu zamanlarda uyuşmazlık olur. Bu sebepten dolayı eğer ki baba pozitif, anne negatif ise doktorun bilgilendirilmesi gerekir.
Hangi kan grubu evlenemez?
Kan uyuşmazlığı sebebiyle evlenilemez demek yanlış olur. Yaşadığımız dönem tıp ve bilimin altın çağında olduğu, birçok hastalığın ilacının bulunduğu bir dönem olmasından dolayı bu hastalığında engellediği tıbbi materyaller vardır. Kan uyuşmazlığı tedavisi için, tespit edilmesinden sonra, gebeliğin 28. Haftasında ve doğum olduktan sonra 72 saat içinde bebeğe uygulanacak olan RHOGAM ANTİ-D iğnesi, kan uyuşmazlığının zararlı etkisini ortadan kaldıracaktır. Kan uyuşmazlığı iğnesi doktor kontrolünde yapılmalı ve takibi sağlanmalıdır. Bu durum tabii ki de ikinci gebelik için geçerlidir. Kan uyuşmazlığı 2. Gebelik hakkında tedavi planını doktorunuzun oluşturması elzemdir.
Anne negatif ve baba pozitif ise ne olur?
Bilimsel bazı araştırmalara göre anne ve babanın negatif olduğu durumlarda, bebeğin pozitif olma durumu söz konusu değildir. Ancak anne ve baba pozitif ise bebeğin hem pozitif hem de negatif kan taşıma ihtimali vardır. Anne negatif ve baba pozitif ise kan uyuşmazlığı olabileceğinden dolayı, anneden indirekt coombs testi istenir. Bu test negatif test sonucu göstermelidir. Eğer pozitif çıkarsa, çiftler arasında kan uyuşmazlığı var anlamına gelmektedir. Aynı zamanda test sonucu kan uyuşmazlığının şiddetini ve derecesini de gösterir. Bu test sonucuna göre bebeğin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi için anne adayına RhoGam iğnesi yapılır ve bebek doğduktan sonra sarılık bakımından yakın takibe alınır.
Özet. . .
Halk arasında sarılık hastalığının temel nedeni kan uyuşmazlığıdır. Kan uyuşmazlığı başka hastalıkları da tetikleyebilir. Anemi, beyin hasarı, kalp yetmezliği, sağırlık, körlük gibi hastalıkların oluşmasına sebep olur. Hatta önlem alınmaz veya tedavi edilmez ise bebeğin ölümüne yol açtığı da görülmüştür. Fakat ilerleyen teknoloji ve bilim sayesinde artık çok kolay bir test ile bu sorun tespit edilebiliyor, aynı zamanda koruma iğnesi ile tedavisini başarıyla gerçekleştirebiliyorsunuz. Bu sebeple, kan uyuşmazlığı konusunda bilinçli olunması ve evlilik aşamasında kan uyuşmazlığı testinin yapılması önemlidir.
