Ülkemizde bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca
zehirlenmeleri hemen her yıl kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli
boyutlara ulaşmaktadır. Güneybatıdan esen bir rüzgâr olan “lodos” nedeniyle her yıl
onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbon monoksit gazı ile
zehirlenmektedir.
Karbon monoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum
yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller zehirlenme ve ölüme
neden olur. Havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta
yanma sırasında oluşur. Karbon monoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda
açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi
yanmaması nedeni ile meydana gelir. Karbon monoksitle meydana gelen
zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle
sonuçlanabilir.
Soba ve Bacalarla İlgili Uyulması Gereken Kurallar
Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına,
garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan
satıcılardan kömür alınmamalı,
Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı
dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayı+ayacağı için soba yakılırken aşırı
doldurulmamasına dikkat edilmeli,
Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş
yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit
zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması
sağlanmalı,
Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için
eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba
yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak
söndürülmeli,
Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı
sağlanmalı,
Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,
Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst
noktasından 1m. daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka
takılmalı,
Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına
özen gösterilmelidir.
“Acil sağlık sorunlarında derhal 112
no’lu telefondan Acil Yardım Servisi
aranmalıdır”