Kolorektal Kanser Risk Faktörleri
KRK geliştirme riski hem çevresel hem de genetik faktörlerden etkilenir.
Kolorektal kanserin değiştirilebilir risk faktörleri şunları içermektedir:
Aşırı kilolu veya obez olmak
Fiziksel olarak aktif olmamak
Fazla miktarda işlenmiş (sosis, salam ve benzeri) veya işlenmemiş kırmızı et (sığır,
kuzu, karaciğer ve benzerleri) tüketimi
Sigara dâhil tütün ürünlerinin kullanımı
Alkol kullanımı
Diyabet ve insülin direnci varlığı
Kolesistektomi
Kolorektal kanserinin değiştirilemez risk faktörleri arasında şunlar yer almaktadır:
Cinsiyet (hem insidans hem de ölüm oranları erkeklerde kadınlara göre önemli ölçüde
daha yüksektir.)
İleri yaş
Irk ve etnik köken
Kişide kalın bağırsak polipleri veya kalın bağırsak kanseri öyküsünün bulunması
Kişide inflamatuvar bağırsak hastalığı (Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı) öyküsü
varlığı
Ailede kalın bağırsak polipleri veya kalın bağırsak kanseri öyküsünün olması
Kalıtsal bir sendromun varlığı (Lynch Sendromu, adenomatöz ve hamartomatöz
polipozis sendromları vb)
Tip 2 diyabet hastası olunması
Akromegali
Böbrek transplantasyonu
Androjen yoksunluğu tedavisi almış olmak
Kistik fibrozis varlığı
Abdominopelvik radyasyon öyküsü
Kolorektal Kanser Belirtileri
Enfeksiyon, hemoroid, irritabl bağırsak sendromu veya inflamatuar bağırsak hastalığında da
sıklıkla izlenebilen aşağıdaki belirtiler, kolorektal kanser habercisi de olabilmektedir:
Bağırsak alışkanlıklarında ishal-kabızlık gibi değişikliklerin meydana gelmesi ve bu
değişikliklerin birkaç günden uzun sürmesi
Bağırsakta tam boşalmama hissi
Parlak ya da koyu kırmızı kanla karakterize rektal kanama
Dışkının koyu kahverengi veya siyah görünmesine neden olabilecek kanın varlığı
Karında şişkinlik, kramp tarzında ağrı veya gaz şikâyeti
Bilinen bir neden olmaksızın kilo kaybı
Güçsüzlük ve yorgunluk
Kolorektal Kanser Tanısı
Diğer bazı kanserlerde olduğu gibi kolon kanserleri de genellikle iyice büyüyene kadar
belirti vermezler. Bu sebeple amaç, daha belirti vermezken tümörü ortaya koymak olmalıdır.
Belirtiler gelişmeden önce bir kişinin kanser için taranması, poliplerin ve kanserin erken
tanınmasında yardımcı olur. Poliplerin erkenden tanınıp çıkartılması kolorektal kanser
gelişimini önleyebilir. Erken tanı konulduğunda kolorektal kanserin tedavisi de daha etkin
olabilmektedir.N Bu nedenle, genel olarak 50 yaş üstü kişilerde taramaya başlanmalı.
Kolorektal kanser için artmış riski olan kişilerde ise tarama programına daha erken
başlanmalıdır.
Dışkıda gizli kan saptanıp kolonoskopi yapılan kişilerde henüz kanserleşmemiş polip
halindeki tümörler tespit edilerek kanser gelişmesi önlenebildiği gibi kanser gelişmiş olan
olgularda da erken teşhis ile yaşam süresi ve kalitesi artmaktadır.
Kolorektal Kanser Tedavisi
Kolorektal kanserde cerrahi, ilaç tedavisi (kemoterapi) ve ışın tedavisi (radyoterapi)
gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.
Kolorektal Kanser Korunma Stratejileri
Kolorektal kanseri önlemek için atılması gereken en önemli adımlardan biri tarama
programı olmakla birlikte, aşağıdaki sağlıklı yaşam davranışlarını uygulamak da hem
kolorektal kanserden hem de diğer birçok kanserden korunmada önemlidir:
Sağlıklı kiloda olmak ve bunu sürdürmek
Kırmızı ve işlenmiş etleri sınırlamak ve daha fazla taze sebze, meyve ve tam tahıl
ürünü tüketmek.
Posa içeriği yüksek besinlerin tüketimini artırmak. (Posa içeriği en yüksek besinler
sırasıyla; kuru baklagiller, tahıllar, sebze-meyvelerdir.)
Günde 30-60 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapmak (tempolu yürüyüş, bisiklete
binme gibi)
Sigara ve alkol kullanmamak
Kanser taramalarının en önemli bileşenlerinden biri farkındalık çalışmalarıdır. Mart
ayı Kolorektal Kanser Farkındalık Ayı olarak tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de
kabul görmüş olup bu süre boyunca çeşitli etkinliklerle konuya ilişkin farkındalık
oluşturulmaya çalışılmaktadır.
0
Tebrikler
0
Kötü
0
Mükemmel
0
Üzgün
0
Acayip
0
Komik
0
Sinirli
