M.S. 320 yılı, Batı Roma İmparatoru Constantine ile Doğu Roma İmparatoru Licinius arasındaki güç mücadelesi, yalnızca politik bir çatışma değil, aynı zamanda dini bir dönüm noktasının da başlangıcını işaret ediyordu. Bu dönemde Hıristiyanlık, Roma İmparatorluğu’nun resmi dini olma yolunda ilerlerken, Hıristiyanlara karşı uygulanan baskılar da artıyordu. Sebaste, bugünkü Sivas il sınırları içerisinde yer alan bir şehir, bu dönemde Hıristiyanların inançları uğruna cesurca direnen 40 askerinin şehitlik mertebesine yükseldiği mekân olarak tarihe geçmiştir.
40 Askerin Direnişi: İnancın ve Cesaretin Simgesi
Licinius, Constantine’in baskısıyla Hıristiyanlığı yasallaştırmayı kabul etse de zamanla bu anlaşmayı bozar ve Hıristiyanları baskı altına almayı hedefler. Askerlerine, Hıristiyanlık inançlarını reddetmelerini emreder. Ancak, Sebaste yakınlarındaki XII. Gök Gürültüsü Tümeni’ne bağlı 40 asker, bu emri kabul etmez ve inançlarından taviz vermeyi reddederler. Askerler, ölüm tehditlerine karşı inançları uğruna direnirler. Dondurucu soğukta çıplak olarak göle bırakılırlar ve bir teklifle kıyıya dönmeleri istenir: “Kaderlerinizi reddetmeye hazır olduğunuzda kıyıya gelebilirsiniz.”
Ancak askerler, soğukla ve açlıkla savaşarak dayanırlar. Kıyıda onları vazgeçirmeye çalışan ateş, sıcak yiyecekler ve içecekler, onları yalnızca daha fazla sabra sevk eder. Gece boyunca 39 asker direnmeye devam ederken, en gençleri annesinin desteğiyle kıyıya yönelir, ancak bir asker daha sırf inancı uğruna onların arasına katılır. Sabah olduğunda, 40 asker de şehit olmuştur. Bunlar, Hıristiyan inancının ne kadar güçlü ve direncinin ne kadar derin olduğunu gösteren, tarihi bir simge haline gelmişlerdir.
Sarin Köyü: Kırklar Tekkesi ve Zileli Nakkaş Emin’in İzleri
Sebaste’nin 40 şehidi, vasiyetlerinde Zile yakınlarındaki Sarin Köyü’ne gömülmek istediklerini belirtmişlerdir. Cesetlerinin yakılmasından sonra külleri, bu köye taşınmış ve burada bir türbe kurulmuştur. Bugün bu türbe, Şeyh Nusrettin Tekkesi olarak bilinen alanda yer almaktadır. Hıristiyanlardan sonra bu mekân, İslam inancıyla da kutsanmış ve hac ziyaretleri için bir merkez halini almıştır.
Sarin Köyü’nün bu derin tarihî mirası, aynı zamanda Anadolu’nun ilk ressamlarından biri olan Zileli Nakkaş Emin’in eserleriyle de taçlandırılmıştır. Nakkaş Emin, kalemkari sanatıyla, sarayın ve camilerin duvarlarına adeta hayat vermiş, Türk sanatında önemli bir iz bırakmıştır. Sarin Köyü’nde, eski adıyla Kırklar Tekkesi’nde, Zileli Nakkaş Emin’in süslemeleri, hem dini hem de kültürel mirasın bir arada varlığını sürdürdüğü örneklerden biridir.
Zileli Nakkaş Emin ve Anadolu Sanatının İncisi
Zileli Nakkaş Emin, Anadolu’nun bilinen ilk halk ressamlarından biri olarak, kalemkari sanatını zirveye taşımıştır. Bu sanatsal gelenek, o dönemdeki Türk-İslam sanatının önemli bir parçası haline gelmiş ve özellikle camiler ile türbelerde estetik bir dillendirme aracı olmuştur. Zileli Nakkaş Emin’in eserleri, Sarin Köyü’ndeki türbede de yaşamaktadır. Kalemkari süslemeleri, sadece görsel bir güzellik değil, aynı zamanda bölgenin derin kültürel geçmişinin bir yansımasıdır.
Günümüzde, Zileli Nakkaş Emin’in süslemeleri, sadece sanatsal bir miras değil, aynı zamanda halkın inançları ve geçmişiyle bağlarını sürdüren bir köprüdür. Sarin Köyü’nde bu sanat eserleri, geçmişin izlerini günümüze taşır, ve Zileli Nakkaş Emin gibi sanatçılar, bu mirası yaşatan nesil öncüleridir.
Sebaste’nin 40 şehidinin mirası, yalnızca Hıristiyanlık tarihinin bir parçası değil, aynı zamanda Anadolu’nun farklı kültürlerinin, dinlerinin ve sanatlarının iç içe geçtiği bir simge haline gelmiştir. Sebaste’deki bu kahraman direnişin yankıları, zamanla Zileli Nakkaş Emin’in sanatsal ifadeleriyle şekillenmiş ve bu topraklar, hem dini hem de sanatsal anlamda bir arayışın, bir birikimin merkezi olmuştur. Hem dini hem de kültürel anlamda büyük bir öneme sahip olan bu bölge, günümüzde de geçmişin izlerini koruyarak ziyaretçilere, hem görsel hem de manevi bir yolculuk sunmaktadır.
Kaynak;Kadir Özbilgin
