Tokat, doğal güzellikleri ve zengin tarım arazilerinin yanı sıra, Türkiye’nin en önemli tarihi ve kültürel miraslarını barındıran illerinden biri olma özelliği taşıyor. İstanbul’dan sonra en fazla tarihî esere sahip olan Tokat, adeta bir “saklı bahçe” gibi gizli kalmış bir hazineyi barındırıyor. Ancak, bu eşsiz miras, uzun yıllardır yeterli ilgiyi görmediği için tam anlamıyla gün yüzüne çıkarılamamıştır.
Tokat’ta yer alan Sulusaray Sebastapolis Antik Kenti, 2,5 katı büyüklüğünde bir alanı kapsayan, Efes’le kıyaslanabilecek büyüklükteki tarihi bir yerleşimdir. Ayrıca, Niksar Kalesi, Çanakçı Deresi boyunca devam eden Erbaa Horoztepe, Zile Kalesi ve Bizans ile Roma dönemlerinin izlerini taşıyan antik tiyatro gibi önemli yapılar, bölgedeki kültürel mirası gözler önüne sermektedir. Bunun yanı sıra Zile’de bulunan Maşat Höyük, kazı çalışmalarının başlamasını bekleyen bir diğer önemli arkeolojik alan olarak öne çıkmaktadır.
Ancak, bu tarihi bölgelerde yapılması gereken kazılar, yetersiz bütçe ve kaynak eksiklikleri nedeniyle bir türlü hayata geçirilememektedir. Tokat’ın tarihi zenginlikleri, bir an önce arkeolojik kazı ve restorasyon çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılmalı, hem yerli hem yabancı turistlerin ilgisini çekecek şekilde turizme kazandırılmalıdır.
2025 yılı bütçesinde Tokat’taki bu önemli kazı alanları için yeterli ödenek ayrılmasının, bölgenin tarihî mirasının korunması ve turizm potansiyelinin artırılması açısından büyük önem taşıdığı belirtiliyor. Tokat’ın bu kültürel hazinelerinin dünyaya tanıtılması için gerekli adımların bir an önce atılması gerektiği vurgulanmaktadır.
