Yapı Denetim Sistemi Yenilenmeli, Sorumlular Hesap Vermelidir!

6 Şubat 2023’te merkez üstü Pazarcık olan 7.7 büyüklüğündeki deprem ve merkez üstü Elbistan olan 7.6 büyüklüğündeki depremler Kahramanmaraş, Malatya, Gaziantep, Hatay, Adıyaman, Osmaniye, Adana, Kilis ve Şanlıurfa’da büyük yıkıma neden oldu, şehirler enkaz yığınına döndü.

Bu yıkımlarda “depreme dayanıklı(!)” olarak yapıldığı iddia edilen yeni binaların hatta daha inşaat aşamasında olan binaların dahi yıkıldığını hemen hemen her kentte gözlemledik. Bu yapı denetim hizmetlerinin amacına uygun yapılmadığını, tamamen şekli denetimlerin gerçekleştirildiğini ortaya koyuyor. Şimdiye kadar yapı denetim kuruluşlarının denetimlerini düzgün yürütmedikleri, zemin ve temel etütlerinin yerinde denetimi esas alacak şekilde yapılmadığını ve bünyelerinde buna uygun personel bulundurmadıklarına ilişkin düşüncelerimizi kamuoyu ile paylaştık. Hatay’da yaptığımız incelemeler maalesef yapı denetim sisteminin işlemediğini ortaya koyuyor.

Öncelikli olarak yapı üretim ve denetim sisteminin acilen gözden geçirilmesi gerekiyor. 1956 yılından bugüne şekli olarak gerçekleştirilen yapı denetim hizmetlerinin amacına uygun bir şekilde gerçekleştirilmediği görülmektedir.  Yapı denetim sistemindeki hata, eksik ve aksaklıkları ortaya çıkarılması gerekiyor. Aksi takdirde şimdiye kadar olduğu gibi halka değil rantta ve müteahhitlere hizmet eden yapı üretimi ve denetimi gerçekleştirilmeye devam edilecektir.

Depren bölgesindeki Cumhuriyet Başsavcılıklarını göreve davet ediyoruz. Görevini yerine getirmeyen, denetim hizmetlerini şekli olarak gerçekleştiren yapı denetim kuruluşu sahipleri, yönetici ve sorumluluğu bulunan çalışanlar, şantiye şefleri, müteahhitler ile bunları denetlemekle görevli il yapı denetim komisyonu ve merkez yapı denetimi komisyonu üyeleri hakkında acilen soruşturma başlatılmalıdır. Aksi takdirde on binlerce insanımızın yaşamını yitirmesine neden olan olguları ortadan kaldırmamız mümkün değildir.

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu